Pulmoner tromboemboli (PTE), akciğerlere giden atardamarlarda kan pıhtılarının oluşması sonucu meydana gelen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu pıhtılar genellikle bacaklarda veya vücudun diğer bölgelerinde oluşan derin ven trombozu (DVT) sonucu koparak akciğerlere ulaşır. PTE, hızlı teşhis ve tedavi gerektiren, hayatı tehdit edebilen bir durumdur. Bu nedenle, PTE belirtilerini bilmek ve erken müdahale için ne zaman doktora başvurmanız gerektiğini anlamak hayati önem taşır.

PTE’nin belirtileri, pıhtının büyüklüğüne, konumuna ve altta yatan sağlık durumunuza bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, en yaygın görülen belirtiler şunlardır: ani başlayan nefes darlığı, göğüs ağrısı (özellikle derin nefes alırken veya öksürürken artan), hızlı kalp atışı, öksürük (bazen kanlı olabilir), baş dönmesi ve bayılma. Bazen bu belirtiler o kadar hafif olabilir ki, kişi bunları grip veya başka bir rahatsızlık sanabilir. Bu nedenle, özellikle altta yatan risk faktörleriniz varsa, belirtilere dikkat etmek önemlidir.

Nefes darlığı, PTE’nin en belirgin ve sık rastlanan belirtilerinden biridir. Aniden ortaya çıkan ve açıklanamayan nefes darlığı, özellikle herhangi bir egzersiz yapmadan veya daha önce sorun yaşamamış bir bireyde görülüyorsa, ciddi bir alarm sinyali olabilir. Bu durum, akciğerlere yeterli oksijenin ulaşmamasına neden olur ve hızlı bir tıbbi değerlendirme gerektirir. Göğüs ağrısı da sık rastlanan bir belirtidir. Bu ağrı genellikle keskin ve batıcıdır ve derin nefes almayla veya öksürükle daha da kötüleşir. Ancak, göğüs ağrısı her zaman PTE’ye özgü olmayabilir; bu nedenle diğer belirtilerle birlikte değerlendirilmelidir.

Hızlı kalp atışı (taşikardi), vücudun oksijen eksikliğini telafi etme çabasıdır. Kalp, daha hızlı atarak organlara daha fazla oksijen taşımaya çalışır. Bu durum, kişide çarpıntı hissi ve genel bir huzursuzluk yaratabilir. Öksürük, PTE’nin bir diğer olası belirtisidir. Öksürük kuru olabileceği gibi, bazı durumlarda kanlı da olabilir. Kanlı öksürük, pıhtının akciğer dokusunda hasara neden olduğunu gösterebilir ve hemen tıbbi yardım alınmasını gerektirir.

Baş dönmesi ve bayılma, PTE’nin daha ciddi komplikasyonları arasında yer alır. Kan akışının akciğerlerde engellenmesi, tansiyonun düşmesine ve beyne yeterli kan gitmemesine neden olabilir. Bu durum, baş dönmesi, sersemlik ve hatta bilinç kaybına yol açabilir. Bu gibi belirtiler yaşanıyorsa, derhal acil tıbbi yardım aranmalıdır.

PTE belirtileri aniden ortaya çıkabildiği gibi, bazı kişilerde belirtiler yavaş yavaş da gelişebilir. Bu nedenle, yukarıda bahsedilen belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız ve özellikle de risk faktörlerine sahipseniz, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir. Risk faktörleri arasında; uzun süre hareketsiz kalmak (uzun uçak veya araba yolculukları), cerrahi operasyonlar, hamilelik, doğum kontrol hapları kullanımı, kanser, genetik yatkınlık ve sigara içmek yer alır. Erken teşhis ve tedavi, PTE’nin neden olabileceği ciddi komplikasyonları ve ölüm riskini önemli ölçüde azaltabilir.

Unutulmamalıdır ki, PTE ciddi bir sağlık sorunudur ve belirtileri göz ardı edilmemelidir. Kendinizi dinleyin, belirtileri tanıyın ve gerektiğinde profesyonel yardım almaktan çekinmeyin. Sağlığınız her şeyden önemlidir ve erken müdahale hayat kurtarabilir.